Қазақстанның отын-энергетикалық кешеніндегі тәуекелдерді басқарудың стратегиялары

Аңдатпа

Бұл мақалада Қазақстанның отын-энергетикалық кешенінде (ОЭК) тәуекелдерді басқару мәселелері қарастырылады. Зерттеудің мақсаты – саланың қазіргі тәуекел деңгейін айқындап, оларды төмендету жолдарын ұсыну. Гипотеза: сценарийлік модельдеу мен әртараптандыру құралдарын қолдану арқылы ОЭК-тің сыртқы және ішкі тәуекелдерін тиімді басқаруға болады. Зерттеу барысында қазақстандық және шетелдік авторлардың заманауи еңбектеріне шолу жасалып, 2024 жылдың өзекті деректері талданды. Нәтижесінде ОЭК-тің негізгі тәуекел факторлары – мұнай-газ экспортына жоғары тәуелділік, әлемдік нарықтағы баға құбылмалылығы, инфрақұрылымдық және транзиттік шектеулер, сондай-ақ реттеу саясатының тұрақсыздығы екені айқындалды. Мақалада заманауи әдебиетке шолу жасалып, 2024 жылғы жаңа деректер негізінде Қазақстан ОЭК-інің тәуекелдер картасы құрылады, сондай-ақ ықтимал сценарийлер арқылы тәуекел деңгейіне әсер етуші факторлар талданады. Сценарийлік талдау әдістерін қолдана отырып, түрлі жағдайларда өндірістік қуат пен қаржылық көрсеткіштердің өзгерісі бағаланды. Талдау қорытындысы бойынша тәуекелдерді азайту үшін отын-энергетика секторын әртараптандыру, жаңартылатын энергияны дамыту, ұзақ мерзімді стратегияларды іске асыру және корпоративтік басқару тетіктерін жетілдіру қажет екендігі негізделеді. Мақаладағы ұсыныстар Қазақстанның энергетикалық қауіпсіздігін нығайтуға және саланың тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған.