ҚР денсаулық сақтау жүйесіндегі қаржылық механизм

Аңдатпа

Мақалада Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау жүйесінің қолданыстағы қаржылық механизмі оның құрылымы, кіріс көздері және қаржы ағындарын қайта бөлу сызбалары тұрғысынан зерттеледі. Дүниежүзілік тәжірибе үй шаруашылықтарын шамадан тыс қаржылық шығындардан қорғауға басымдық бере отырып, мемлекеттік, сақтандыру және жеке көздерді біріктіруді көздейтін денсаулық сақтаудың қаржылық механизмін қалыптастыруға теңгерімді көзқарас қажеттігін атап көрсетеді. Қаржыландырудың негізгі қатысушылары анықталды: мемлекеттік органдар, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры, халық және жекеменшік сектор. Мемлекеттің жүйені үйлестіруші және реттеуші ретіндегі рөліне, сондай-ақ ОСМС және ТМККК шеңберінде мемлекеттік сатып алулардың операторы ретіндегі ӘМСҚ-ның қызметіне ерекше назар аударылды.
ОЭСР елдерінің тәжірибесімен салыстырмалы талдау жүргізіліп, қолданыстағы қаржыландыру моделінің тиімділігіне баға берілді. Талдау барысында қаржылық механизм субъектілері арасындағы өзара байланыстардың авторлық схемасы мен қаржыландыру көздері бойынша шығындар санаттарының жіктемесі ұсынылды. Халықтың қалтасынан тікелей төлейтін шығындарының жоғары үлесі ДДҰ ұсынған шекті мәндерден асып отырғаны анықталып, жүйелі өзгерістердің қажеттілігі көрсетілді. Реформалау бағыттары негізделді: қаржыландыру көздерін әртараптандыру, ОСМС рөлін күшейту және қаражатты пайдалану ашықтығын арттыру.