Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктердің проблемалық несиелері және оларды басқару әдістері

Аңдатпа

Банктің несие портфеліндегі проблемалық несиелердің өсуі банктің пайда табу және қазіргі жағдайда қарқынды даму қабілетіне елеулі әсер етеді. Банктердің алдында проблемалық несиелерді реттеу мен басқарудың қолданыстағы әдістерін қалыптастыру және жетілдіру міндеті тұр. Осы ғылыми басылымның авторлары зерттеудің мақсаты болып табылатын проблемалық несиелерді анықтаудың теориялық және практикалық тұжырымдамалық негіздерін зерттеді. Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің 2020-2023 жылдардағы несие портфеліне, оның динамикасы мен құрылымына экономикалық-статистикалық талдау жүргізілді. Авторлар еліміздің өңірлерін осындай кезеңдегі мерзімі өткен несиелердің мөлшері бойынша анықтады. Зерттеушілер Қазақстанның банк секторының несиелік портфелінің сапасын талдауға және бағалауға көп көңіл бөлді, оның барысында "Қазақстан Халық банкі" АҚ, "Kaspi Bank" АҚ, "First Heartland Jusan Bank" АҚ, "Bereke Bank" АҚ және "Еуразиялық банк" АҚ сияқты ең жоғары NPL көрсеткіші бар екінші деңгейдегі бес банк анықталды банк". Сондай-ақ, жоғарыда аталған банктердің 2020-2023 жылдардағы несие портфелі талданды, несиелер берілген кредиттердің сапасына және оларды қайтармау ықтималдығына қарай үш топқа бөлінеді. Талдау негізінде авторлар проблемалық несиелерден банк секторын сауықтыру бойынша ұсыныстар берді. Несиелік портфельді сапалы және сенімді талдау активтер сапасының жай-күйін барабар бағалауға және қажетті шараларды уақтылы қабылдауға мүмкіндік береді.