Білім беру жүйесіндегі менеджерлердің цифрлық құзыреттері: жүйелі шолу

Аңдатпа

Қазіргі уақытта цифрлық технологиялар экономикалық дамудың негізгі факторына айналуда, үлкен деректер негізінде басқару әдістері кешенді сипатқа ие бола бастады. Осыған байланысты менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерінің даму деңгейі бизнестің бәсекеге қабілеттілігіне әсер етеді. Мақалада WоS және Scopus дерекқорларындағы 34 зерттеуге жүйелі шолу және мета-талдау жүргізіліп, бұл мүдделі тараптарды, деңгейлерді, модельдерді, білім беру технологияларын және білім беру жүйесіндегі тәжірибелі және болашақ менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерін қалыптастыру мен дамытуды зерттеулердегі перспективаларды анықтауға және егжей-тегжейлі зерттеуге мүмкіндік берді. Қойылған алты зерттеу сұрағы деректерді талдауға бағытталған. Нәтижелер көрсеткендей, (а) COVID-19 пандемиясына дейінгі зерттеулер жалпы және ауқымды екенін көрсетті. 2020 жылдан бастап көптеген зерттеулердің негізгі бағыттары COVID-19 пандемиясы жағдайында менеджерлердің цифрлық құзыреттілігін қалыптастырудың тар мәселелері болды; (ә) COVID-19 пандемиясы және ковидтен кейінгі кезеңде зерттеушілердің менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерін қалыптастыру және дамыту мәселелеріне назар аударуының артуы байқалады; (б) әдебиетте тәжірибелік менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерін зерттеуге баса назар аударылады. Алайда, білім беру жүйесіндегі болашақ менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерін қалыптастыру мен дамытуға байланысты мәселелер аз зерттеледі; (в) жүргізілген талдау қауіпсіздік сияқты маңызды цифрлық цифрлық құзыретті зерттеулердің жеткіліксіз санын анықтады; (г) DigComp құрылымы менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерін кәсіби дамытудың әмбебап негізі ретінде қолданылады; (д) талданған мақалаларда ақпараттық сауаттылық, қауіпсіздік, мәселелерді шешу сияқты маңызды цифрлық құзыреттердің егжей-тегжейлі зерттелмегендігі қызықты үрдіс анықталды; (е) қолданыстағы менеджерлер үшін DigCompOrg құрылымының цифрлық құзыреттерін дамытудың маңызды технологиялары талданған мақалаларда егжей-тегжейлі зерттелмеген. Менеджерлердің цифрлық құзыреттіліктерін қалыптастыру мен дамытуда білім беру жүйесіне арналған бірқатар практикалық ұсыныстар берілген.