Қазақстандағы табыстардың дифференциациясы: экономикалық және әлеуметтік факторларын терең зерттеу

Аңдатпа

Бұл зерттеу Қазақстандағы табыс теңсіздігіне әсер ететін факторларды жан-жақты және сандық түрде анықтайды, табыс теңсіздігі мен әртүрлі экономикалық көрсеткіштер арасындағы көп қырлы байланыстарды көрсетеді. Зерттеудің сандық әдістемесін пайдалана отырып, зерттеуде 2001-2022 жылдар аралығындағы Қазақстандағы Джини индексіне ЖІӨ, нақты кіріс, әлеуметтік көмек, көші-қон және инфляцияның әсерін талдау үшін авторегрессиялық үлестірілген лаг (ARDL) моделі пайдаланылады. Мәліметтер Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросынан алынды, бұл талдау үшін берік және сенімді негіз болып табылады. Зерттеу әлеуметтік әділеттілікпен теңгерілген экономикалық өсуге қол жеткізу үшін табыс теңсіздігін шешудің өзектілігін, тұрақты даму мақсаттарына жаһандық міндеттемені көрсетеді. Нәтижелер ЖІӨ өсуі мен көші-қон табыс теңсіздігін төмендетуге ықпал ететінін көрсетеді, ал нақты табыстың өсуі және таң қаларлықтай әлеуметтік көмек теңсіздіктің жоғары деңгейімен байланысты. Инфляцияның табыс теңсіздігіне әсері статистикалық тұрғыдан маңызды болмады, бұл оның әсері басқа жағдайларға байланысты аралас болуы мүмкін екенін көрсетеді. Зерттеу табыс теңсіздігі мәселесінің күрделілігін және оны талдау кезінде экономикалық айнымалылардың кең ауқымын қарастырудың маңыздылығын көрсетеді. Тұтастай алғанда, қорытындылар Қазақстандағы неғұрлым әділ, инклюзивті және тұрақты экономикалық дамуға қол жеткізу үшін экономикалық шараларды, әлеуметтік инвестицияларды және еңбек нарығын реттеуді жақсартуды қоса алғанда, табыс теңсіздігін төмендетуге бағытталған көп деңгейлі стратегиялар мен саясаттарды әзірлеу қажеттілігін көрсетеді.