Қазақстан Республикасындағы ғылым саласындағы гендерлік теңдіктің институционалдық тетіктерін талдау

Аңдатпа

Ғылым саласын қоса алғанда, гендерлік тепе-теңдікке қол жеткізу елдердің тұрақты дамуын қамтамасыз етудің ажырамас шарты ретінде кеңінен танылуда.  Білім экономикасын құруды басымдықтардың бірі ретінде белгілеген Қазақстан гендерлік алшақтықтарды жою үшін кешенді шаралар қабылдауда. Бұл мақаланың мақсаты ғылым саласындағы гендерлік тепе-теңдікке ықпал ететін институттардың дамуын талдау болып табылады. Ол үшін ведомстволық және статистикалық деректер негізінде ғылым мен білім берудегі гендерлік паритеттің қазіргі жағдайы зерделенді, ресми және бейресми институттардың қызметі талданды, сондай-ақ Қазақстанда және шет елдерде гендерлік институттардың дамуына салыстырмалы талдау жүргізілді. Гендерлік тепе-теңдікке қол жеткізілгеніне қарамастан, әйелдердің мамандықты таңдаудағы стереотип және олардың жоғары оқу орындарын басқаруда аз өкілдігі сақталады. Нәтижелер сонымен қатар елдегі гендерлік саясат саласындағы институционалдық тетіктердің осы салада озық елдермен салыстырғанда бірқатар әлсіз жақтары бар екенін көрсетеді.  Авторлар гендерлік ағартуды күшейту, гендерлік күн тәртібін ілгерілетуде институттардың жұмысын жандандыру, осы саясатты іске асырудың жаңа тетіктерін енгізу туралы ұсыныстар береді. Мақаланың қорытындылары гендерлік теңдік тетіктері мен институттарын, әсіресе ғылымды одан әрі жетілдіру үшін пайдалы болуы мүмкін.